Nowy dział już w czerwcu!

Na czym będzie polegał nowy dział? Czym tym razem będę się zajmowała?

Tego i wszystkich innych szczegółów dowiesz się już trzeciego marca, w pierwszym poście organizacyjnym!

Śladami najpiękniejszych PN - Ameryka Północna, część 3.

Park Narodowy Yellowstone
USA, na terenie stanów: Montana, Idaho, Wyoming

 Park ten jest chyba najbardziej popularnym, a także najstarszym parkiem narodowym świata. Został założony w roku 1812 i jego powierzchnia wynosi 9000 km². Sto sześćdziesiąt sześć lat później, w 1978 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury i przyrody UNESCO. Jest jednym z niewielu terenów nietkniętych przez człowieka na półkuli północnej. Charakteryzują go liczne gejzery, wodospady, Wielki Kanion rzeki Yellowstone, gorące źródła, wulkany błotne.

 PN Yellowstone mieści się na rozległym wulkanicznym płaskowyżu, pod którym na głębokości 7-17 km. znajduje się potężna komora magmowa o długości 72 km, szerokości 30 km i głębokości 660 km. W przeszłości - przed ponad 2 mln lat - dochodziło w tym miejscu do wybuchów superwulkanu, powodujących ogromne i rozległe zniszczenia.
 Na piękno całego tego terenu składają się niesamowite zjawiska geotermiczne i piękno natury. Będąc w parku będziemy mogli zobaczyć ponad połowę wszystkich gejzerów, występujących na Ziemi, z których jeden - Old Faithful wybucha średnio 17 razy na dobę.

Erupcja Old Faithful (tylko kilka przykładów)

2014

Albert Bierstadt, 1881

1898

Żyje tu ogromna ilość przedstawicieli fauny, m.in.: niedźwiedź grizzly, zagrożony w całych Stanach Zjednoczonych ryś kanadyjski, wilk szary, niedźwiedź baribal, widłoróg, łoś, jeleń wapiti, bizon oraz cudowny bielik amerykański. Populacja bizonów, jaka występuje na terenie parku to ostatnie dzikie osobniki - są potomkami bizonów zamieszkujących Wielką Równinę. W roku 1902 było ich już tylko około 50 sztuk. Z obawy przed wyginięciem i zubożeniem genetycznym stado uzupełniono o 21 sztuk zwierząt pochodzących z prywatnych stad. W 1954, populacja liczyła 1477 sztuk. Po okresie spadku w latach 60. populacja wzrastała by od 1996 liczebność stada trwale przekroczyła 3500 osobników. 

 Flora jest równie różnorodna i piękna jak fauna, a co najważniejsze, rozwija się bez ingerencji człowieka. Ponad 60% powierzchni zajmują bujne lasy iglaste, w których rośnie siedem gatunków drzew nagonasiennych. Najpospolitsza jest sosna wydmowa, występująca na 80% powierzchni tych lasów. Pozostałe drzewa to m.in: subalpejska jodła, daglezja sina, pinus albicaulis. 

Spotkać tu możemy dziesiątki gatunków roślin kwiatowych, które zostały zidentyfikowane, z których większość kwitnie od maja do września. Charakterystycznym kwiatem jest Yellowstone sand verbena (Abronia ammophila). Jest to roślina endemiczna dla jezior, znajdujących się w parku.

Na terenie parku występuje również 186 gatunków porostów, a także około 200 gatunków obcych. Skatalogowano tu również ponad 400 gatunków termofili - roślin występujących w wysokich temperaturach, choć do tej pory zbadano zaledwie 1% obszarów hydrotermalnych.

  W Parku Narodowym Yellowstone od początku lat 70. XX w. prowadzona jest polityka przyzwalania na pożary lasu. Wiele roślin parku to pirofity - rośliny przystosowane do oddziaływania ognia, które znoszą pożar bez uszczerbku. Według badań ekologicznych pożary formacji zaroślowych występują w cyklu ok. 20-30 lat, a potężne pożary drzewostanu obejmujące duże obszary lasu – w cyklu ok. 300 lat.

Warto dodać, że prawie wszystkie pożary są pochodzenia "naturalnego", np. poprzez uderzenie pioruna.

  W roku 1988 na terenie parku wybuchł ogromny pożar, który pochłonął 36% jego powierzchni, ale nie był to jedyny przypadek, ponieważ jeszcze w tym samym roku wybuchło jeszcze 5 pożarów. W największym - North Fork Fire - spłonęły niemal dwa hektary. 

Poetycko o naturze #17

SŁOŃCE

Barwy ze słońca są. A ono nie ma
Żadnej barwy, bo ma wszystkie.
I cała ziemia jest niby poemat,
A słońce nad nią przedstawia artystę.

Kto chce malować świat w barwnej postaci,
Niechaj nie patrzy nigdy prosto w słońce.
Bo pamięć rzeczy, które widział, straci,
Łzy tylko w oczach zostaną piekące.

Niechaj przyklęknie, twarz ku trawie schyli
I patrzy w promień od ziemi odbity.
Tam znajdzie wszystko, cośmy porzucili:
Gwiazdy i róże, i zmierzchy, i świty.


Czesław Miłosz
Warszawa, rok 1943

EKOtemat - Bioindykatowy wody.

 Jeszcze na początku XX wieku woda podzielona była na trzy strefy zanieczyszczenia, a system ten opierał się na przekonaniu, że czysta woda to taka, która nadaje się do picia, mycia, produkcji i rekreacji.
Najlepszą jakością odznaczała się woda pozbawiona wszelkich związków chemicznych, cząstek stałych i żywych organizmów, czyli bardzo dokładnie przefiltrowana. W dzisiejszych czasach to się zmieniło i ludzie doszli do wniosku, że powinna być oceniana nie tylko czystość wody, ale jakość całego ekosystemu, którego jest ona częścią.


 JAK I ZA POMOCĄ JAKICH ORGANIZMÓW
 SPRAWDZA SIĘ CZYSTOŚĆ WÓD?
 Oceną stanu czystości wybranych elementów środowiska przyrodniczego zajmuje się biomonitoring.
Opiera się na długoterminowych obserwacjach, np. zanieczyszczenia wody, na podstawie obecności i liczebności gatunków wskaźnikowych (bioindykatorów) na danym terenie.W Polsce biomonitoring stosuje się w wodociągach, np. nad czystością wody „czuwają” ryby i małże żyjące w akwariach, gdzie ujmowana i uzdatniana jest woda. Kolejnym przykładem na ocenę stanu czystości cieczy, bez której nie byłoby możliwe życie są małże, które w obecności zanieczyszczeń natychmiast reagują zamknięciem muszli.

 Odejdźmy od oczyszczalni i przenieśmy się na łono natury, która również przez swoich mieszkańców daje nam znaki dotyczące zanieczyszczenia. Wędkarzom dobrze znane są raki szlachetne rzeczne, które pojawiają się w wodach rzadko, a jest to spowodowane jej nieczystością. Raki te nie są w dużym stopniu odporne na zanieczyszczenia i niedobory tlenu w wodzie. Innymi znanymi bioindykatorami czystości wody oprócz wcześniej wymienionych są: szczeżuja pospolita i skójka, a z ryb między innymi piekielnica i pstrągi.

CZY KAŻDY ORGANIZM MOŻE ZOSTAĆ BIOINDYKATOREM WODY? 
 Otóż nie. Aby dany gatunek można było uznać za wskaźnikowy, musi on spełniać kilka kryteriów: 

• być szeroko rozprzestrzenionym,
• być łatwo dostępny i rozpoznawalny,
• być gatunkiem o małej zmienności genetycznej,
• powinien cechować się długim cyklem życiowym,
• mieć wąski zakres tolerancji na interesujący nas czynnik (organizm stenotypowy),
• jego obecność w środowisku świadczyć powinna o działaniu lub występowaniu danego czynnika. 

 PODZIAŁ BIOINDYKATORÓW.
 Na początku tego podpunktu chciałabym zwrócić Wam uwagę na to, że nie tylko zwierzęta mogą pełnić funkcję organizmów wskaźnikowych. Oprócz nich w Polsce występuje dużo gatunków wykazujących cechy wskaźnikowe dla oceny jakości czystości wód, począwszy od bakterii (np. sinice) przez glony (np. złotowiciowce, eugleniny), rośliny (np. pałka szerokolistna, pałka wąskolistna) i skończywszy na zwierzętach. Nie każdy z wymienionych organizmów można zobaczyć gołym okiem, ale nie oznacza to, że będziemy mogli bez przeszkód ocenić stan wody.

 Przejdźmy teraz do podziału bioindykatorów:

WODY ZANIECZYSZCZONE

- sinice

- kulkówka rogowa

- muchówki

- wodopójki

- meszki (nie mylić z owadami!)

- ochotki

- rureczniki

 

WODY ŚREDNIO ZANIECZYSZCZONE 

- nartnik

- topielnica

- ważki równoskrzydłe

 - płoszyca 

 

 

WODY CZYSTE

- pałka szerokolistna 

- małże

- pstrąg potokowy

- jętki

- chruściki

- mech zdrojek 

Śladami najpiękniejszych PN - Ameryka Północna, część 2

Park Narodowy Grenlandii
Dania, północno-wschodnia część Grenlandii














 Park narodowy został założony 22 maja 1974, od 1977 stanowi jeden z rezerwatów biosfery UNESCO, a w 1988 został powiększony do obecnych rozmiarów. Powierzchnia parku to 972 000 km² i jest to największy park narodowy na świecie. Ma powierzchnię dwukrotnie większą od Francji, a jego terytorium rozciąga się od samego wybrzeża  w głąb lądu. Niektóre miejsca są niedostępne dla zwiedzających. Teren zamieszkuje 30 osób, z których większość to naukowcy.

 Krajobraz jest unikalny i charakterystyczny dla Grenlandii, ponieważ nie jest dotknięty działalnością człowieka i tak jak wspomniałam, jest to teren zamieszkany przez pracowników i duńskie służby porządkowe.Zimy są bardzo długie i mroźne.Trwają niekiedy nawet dziewięć miesięcy, natomiast lata są krótkie i temperatura wynosi około 5° Celsiusza. Ittoqqortoormiit- miejscowość na wschodzie Grenlandii- jest idealną bazą wypadową do wycieczek turystycznych i wypraw przez morze kajakiem, łodzią lub drogą lądową psim zaprzęgiem do omawianego parku narodowego.
















Wszystkie gatunki fauny jakie występują na terenie Grenlandii, możemy zobaczyć na terenie parku. Żyją tutaj trzy z najrzadszych gatunków zwierząt: woły piżmowe, morsy praz największy lądowy drapieżnik- niedźwiedź polarny. Populacja wołów piżmowych wynosi od 5 do 15 tysięcy, co stanowi 40% światowej populacji.Oczywiście spotkamy tu również więcej ssaków w tym: lisy polarne, lemingi grenlandzkie, zające polarne, narwale, białouchy, a także liczne gatunki fok: nerpy, foki wąsate, grenlandzkie, obrączkowane i kapturniki. Zobaczymy tu też wiele gatunków ptaków, m.in.: pardwę górską, nura lodowca, białozora, edredona turkana i zwyczajnego, gęś krótkodziobą, puchacza śnieżnego.

Zewnętrzna wybrzeże charakteryzuje się jest słabą roślinnością. Pojawiają się wierzby i brzozy wraz z różnymi mchami i porostami. Roślinność w obrębie samego systemu fiordów jest bardziej żyzna, ponieważ podziwiać tu możemy: wrzosy  kukliki górskie i użytki zielone. W bardziej wilgotnych obszarach jezior i rzek znajdziemy duże tereny, baseny z turzyc i traw, gdzie duże stada wołów piżmowych i gęsi gromadzą się w lecie.