EKOtemat - Bioindykatory powietrza.

 Kolejnym EKOlogicznym tematem jest omówienie bioindykatorów powietrza. Być może dla niektórych ta nazwa jest obca, więc na początek spróbuję w prostych zdaniach wytłumaczyć czym jest bioindykacja i bioindykatory.

BIOINDYKACJA - ocena stanu środowiska- określenie stopnia zanieczyszczenia na podstawie badania reakcji organizmów żywych, tz. organizmów wskaźnikowych (inna nazwa: bioindykatorów, stenobiontów). Przykładowymi bioindykatorami są:
- porosty
- raki rzeczne
- glony.

 Przejdźmy więc do sedna dzisiejszego tematu. Być może będąc kiedyś w lesie zauważyliście specyficzne narośla na drzewach, skałkach. Patrząc na glebę, mogliście zobaczyć różne rodzaje mchów, jednakże zdarzają się miejsca, gdzie drzewa nie są obrośnięte, a mchy są jakieś liche. Dlaczego tak się dzieje?
Głównym czynnikiem jest bardzo szybki rozwój gospodarki i wiecznie dymiące kominy, które jak wszyscy wiedzą zatruwają środowisko. Również wzmożony ruch samochodów i innych środków transportu wpływa niekorzystnie na stopień zanieczyszczenia powietrza, co sprowadza się do tego, że w lasach coraz rzadziej spotykamy wspomniane wcześniej narośle.
 Porosty, które określiłam mianem narośli są organizmami pionierskimi, co oznacza, że pojawiają się jako pierwsze na różnych terenach i przygotowują glebę dla innych roślin. Są one niezwykłe ponieważ mogą przetrwać na pustyniach, w wysokich górach oraz w rejonach polarnych. Na północy są pożywieniem dla żyjącej tam fauny, np. przysmakiem reniferów jest chrobotek reniferowy.
Kolejną ważną cechą tych organizmów jest ich budowa- całe ciało zbudowane jest z dwóch części: grzyba i glonu. Glon jest samożywny i wytwarza pokarm w procesie fotosyntezy, który daje grzybowi. Ten z kolei odwdzięcza mu się, przekazując mu wodę i sole mineralne, a także utrzymując go w podłożu. Takie współżycie dwóch odrębnych organizmów nazywamy symbiozą.

Co wpływa na różne kształty plecy porostu? 
Tak jak wspomniałam wcześniej, głównym czynnikiem jest zanieczyszczenie powietrza. Porosty nie posiadają tkanki okrywowej lub jest ona bardzo cienka, przez co do wnętrza organizmu bez przeszkód dostaną się wszelkie gazy, pyły i roztwory wodne. Jest jeszcze wiele przyczyn, ale myślę, że warto wspomnieć, iż przez proces wymiany gazowej do plechy wnikają tlenki siarki, które łącząc się z wodą dają kwas siarkowy (VI), inaczej H2SO4. W wyniku tego dochodzi do zaburzenia równowagi symbiotycznej, co z kolei prowadzi do tego, że cały organizm obumiera.

Jak rozróżnić stan zanieczyszczenia powietrza?
Istniej skala za pomocą, której możliwa jest zanieczyszczenia środowiska, nazywamy ją skalą porostową.
Postaram się teraz opisać w jakich stanach zanieczyszczenia pojawiają się poszczególne porosty.


 POWIETRZE BARDZO SILNIE ZANIECZYSZCZONE
-brak jakichkolwiek porostów, drzewa obrośnięte samą korą
-przyczyna: duża emisja dwutlenku siarki oraz mała wilgotność powietrza.
-teren: duże miasta i ośrodki przemysłowe.







POWIETRZE SILNIE ZANIECZYSZCZONE+
-porosty skorupkowe/ i proszkowate
-teren: miasta i ośrodki przemysłowe
-przyczyna: emisja dwutlenku siarki oraz mała wilgotność powietrza.

POWIETRZE SILNIE ZANIECZYSZCZONE-
-porosty o plechach listkowatych 
-teren: parki, lasy na obrzeżach miast
-przyczyna: emisja dwutlenku siarki oraz mała wilgotność powietrza.







POWIETRZE MAŁO ZANIECZYSZCZONE

-porosty krzaczkowate
-teren: lasy w pobliżu miast i ośrodków przemysłowych
-przy mniejszej emisji szkodliwych substancji.







POWIETRZE CZYSTE:
-porosty krzaczkowate i listkowate
-teren: rozległe lasy z dala od miast i ruchliwych dróg
-mała emisja dwutlenku siarki oraz odpowiednia wilgotność powietrza.